کریم لکزاده تجربه کارگردانی هشت فیلم کوتاه را در کارنامه خود دارد و «دختری در میان اتاق» آخرین اثر کوتاه این هنرجوی انجمن سینمای جوانان ایران تا به امروز محسوب میشود. این فیلم برای نخستین بار در سیوسومین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران به نمایش درآمد و از آنجا که در جلب رضایت تماشاگران موفق عمل کرد؛ توانست جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را از آن خود کند.
به بهانه اکران «دختری در میان اتاق» در هجدهمین پاتوق فیلم کوتاه که دوشنبه ۲۲ آذر در سالن شماره ۳ پردیس سینمایی چارسو برگزار میشود گپی با این فیلمساز جوان زدیم که این روزها در حال ساخت نخستین فیلم بلندش با نام «کله سرخ» برای جشنواره فیلم فجر امسال است. مسیری که وی طی این سالها برای ساخت فیلم کوتاه طی کرده، نظرش درباره شهرت، اینکه در فیلمسازی به دنبال چه میگردد و ارائه پیشنهادهایی برای بهبود روند تاثیرگذاری پاتوق فیلم کوتاه، بخشهایی از گپو گفت روابط عمومی انجمن سینمای جوانان ایران با اوست که در ادامه میخوانید:
- چه مشکلاتی برای فیلمساز کوتاه وجود دارد و شما این مسیر را چگونه طی کردید و سختیها را پشت سر گذاشتید؟
پاسخ دقیق به این سوال دادن کمی سخت است، هر چند علت دشواری آن سادگی مسئله باشد. مثل طی کردن تمام مسیرها برای شروع از ابتدا تا رسیدن به تخصص باید عمر و زمان را برایش گذاشت. و این مسیر سینمای کوتاه هم از این قائده مستثنا نیست. من هم عمر و زندگیام را گذاشتهام اگر قائم به ذات وجود کلمهی فیلم “کوتاه ساز حرفهای” درایران باشیم.
- با توجه به اینکه ممکن است شهره شدن فیلمساز کوتاه زمانبر باشد، بهترین روش انگیزهسازی در افرادی که در این حوزه کار میکنند را چه میدانید؟ لزوما به این اعتقاد دارید که هر کسی که در عرصه سینما کار میکند باید شناخته شود؟ و به طور کل خود شما در این مسیری که انتخاب کردهاید به دنبال چه هستید؟
میل به نام و آوازه شهوتی همه گیر است و درباره آن نمیشود صحبت زیادی کرد و یا خیلی تقبیهش کرد؛ زیرا یک دفعه سر میجنبانیم و میبینیم دامن خودمان را هم گرفته است و آن زمان است که شرمنده خودمان میشویم. به هر حال اگر مثبت اندیشانه نگاه کنیم شاید یک فیلمساز کوتاه برای فراهم کردن شرایط خوب برای ساخت فیلم بعدیاش نیاز به اعتبار و نام و نشانی دارد؛ که بنظر من فقط یک راه سالم وجود داره آن هم حداقل ساختن یک فیلم کوتاه بسیار خوب است. صد البته راههای غیر سالم دیگری هم وجود دارد که پیدا کردن آن راهها از ساختن فیلم کوتاه خوب قطعا آسانتر خواهد بود.
و درباره قسمت پایانی سوالتان اگر خیلی انتزاعی بنظر نرسد، باید بگویم که به دنبال لذت سینما هستم و حقیقت ماجرا برای من تنها همین است.
- از آنجا که بخشی از هنر ذاتیست برای قوام بخشیدن به این استعداد چه کردید و موفقیت در این مسیر را بیشتر منوط به استعداد میدانید و یا تجربههای شخصی؟
اندک تجربه من ثابت کرده است که استعداد کمترین سهم را در عرصه هنر دارد و حتی میتوانم در این زمینه چندین فیلمساز بیاستعداد اما بسیار موفق را مثال بزنم. تفکر من این است که اکتسابات و احساسات مهمترین عنصر برای ساخت فیلم هستند که البته هر دو همیشه وجود دارند.
- راهاندازی پاتوق «سینما آینده» را برای انگیزهسازی در فیلمسازان چگونه ارزیابی میکنید؟
به نظرم برای اینکه پاتوق به یک اتفاق بزرگ تبدیل شود و ایجاد انگیزه کند راه طولانی را باید طی کند. اما نمایش فیلم کوتاه خارج از ایام محدود جشنواره فیلم کوتاه و به شکل روتین و دریک سالن خوب بسیار جالب و انگیزهساز است.
- فراهم آمدن چه بسترهایی را در روند پاتوق برای رشد و شناخته شدن فیلم کوتاه نه به عنوان یک اثر هنری صرف بلکه به عنوان یک مدیا موثر چه میدانید؟
فیلم کوتاه اثری هنریست؛ اما از طرفی بزرگتر از آنکه در تلوزیون بگنجد و از طرفی مهجورتر از آن که توان به دوش کشیدن چرخه اقتصادی نمایش در سینماها را داشته باشد. جایگاه نمایش فیلم کوتاه در کنار جشنوارهها همین اکرانهای مهجور هنرمندانه است. چرا که فیلم کوتاه یک اثر مهجور هنرمندانه است. با توجه به تغییرات فصلی یک نهاد دولتی مثل انجمن سینمای جوانان که متولی این ماجرا است؛ شاید تداوم این نمایشها راهکار اصلی روند مهم تاثیر گذاری این پاتوق باشد.
- اساسا برگزاری پاتوق را تا به امروز چگونه ارزیابی میکنید و پیشنهاد و انتقادتان در بهبود روند این محفل چیست؟
من به این دلیل که پای ثابت جشنوارهها هستم اغلب فیلمهای کوتاه تولید سالانه را دیدهام و به طبع خیلی کم برای دیدن این فیلمها به پاتوق رفتهام؛ اما تداوم یک طرح به طور حتم به پیروزی ختم میشود. مخاطبشناسی دقیق این رویداد و تبلیغات مثبت مثل نصب پوستر و تبلیغ در محیطهای دانشگاهی و یا نمایش این فیلمها برای دانشجویان سینما، پیشنهادیهایی هستند که به ذهن من میرسند.
- به نظر شما صرفا مطرح کردن یک دغدغه و موضوع و یا رسیدن به یک فرم جدید برای ساخت فیلم کوتاه کفایت میکند؟ در ساخت فیلم چه میزان به مسائل زیباییشناختی، قاب بستن، دکوپاژ، میزانسن، موسیقی، تدوین توجه میکنید؟ و با توجه به پتانسیلی که فیلم کوتاه دارد کدام یک از این مقولهها را در جذاب شدن فیلم کوتاه تاثیرگذارتر میدانید؟
تفکر من این است که چیزی کمتر از مطرح کردن یک دغدغه و موضوع و رسیدن به یک فرم جدید هم برای ساخت یک فیلم کوتاه کفایت میکند. همهی مسایل زیباییشناسی را باید در نظر گرفت، زیرا فیلم کوتاه در همین زیباییشناسیها خلاصه میشود. و ترکیب همهی این مواردی که شما به آن اشاره کردید میتواند عامل اصلی جذابیت یک فیلم کوتاه باشد.
- چگونه میتوان درمیان عوام برای دیدن فیلم کوتاه یا مستند انگیزهسازی کرد؟ و موفقیت و دیده شدن فیلم کوتاه را چه میدانید؟
باید این حقیقت را پذیرفت که فیلم کوتاه برای عوام ساخته نمیشود. آن نگاه ایدهآلیستی که ما به فیلم کوتاه داریم پیش از هر چیز خودش را از عوام جدا میکند؛ پس بهتر است در اینباره هیچ تلاشی نکنیم. نکته این است که نباید ترجمهای که تلویزیون از فیلم کوتاه برای آموزش به شهروندان انجام میدهد را در دایره فیلم کوتاه بگنجانیم.