«ساختن یک فیلم کوتاه»
به قلم: روبرتو مولیترنی
ترجمه: صنم نادری
کمکهزینه (بخش دوم)
- شهرداری، بخشداری، استانداری، سازمانهای خصوصی فیلمسازی
بر اساس یکی از جدیدترین مطالعات، ۳۰% از اروپاییها مکانهایی را برای سفر انتخاب میکنند که قبلاً آن را در فیلم دیدهاند. خیلی از شهرداریها، استانداریها و بخشداریها به این مسئله پیبردهاند؛ وظیفه ما آگاه ساختن و معرفی این جریان به آنهایی است که هنوز از این اتفاق بیاطلاعند.
بهجای آنکه یک مکان خیالی برای اتفاقات داستانمان بنویسیم بهتر است برای فیلمبرداری از شهری که به طور حقیقی وجود دارد و میتوانیم از آن بهره بگیریم استفاده کنیم و به این ترتیب از شهرداری آن شهر درخواست کمک مالی کنیم. درآن واحد اگر قصد داریم تا از این ارگانها بد بگوییم بهتر است فکر دریافت کمک هزینه مالی از ایشان را از سر بیرون کنیم. این به معنای حذف کردن روح انتقاد نیست، در واقع باید آگاه باشیم که اگر به طور مثال برای نهار در منزل کسی مهمان باشیم، نمیتوانیم در حین صرف غذا از صاحبخانه بد بگوییم. این به نظر کاری پیش پا افتاده میآید، اما این اتفاق گاهی رخ میدهد.
حال این سؤال پیش میآید که چطور میتوانیم خود را به این ارگانها نزدیک کنیم؟ دو مسیر متفاوت وجود دارد، یکی به شهرداری، بخشداری و استانداری مربوط میشود و دیگری به سازمانهای خصوصی فیلمسازی.
موارد اول به نظر ساده میرسند: درخواست وقت ملاقات میکنیم؛ بهتر است این کار را تلفنی انجام دهیم تا بهواسطه پیام الکترونیکی، چرا که به این روش آنها ناگزیر به پاسخ دادن هستند. بهتراست با مشاور قسمت فرهنگی این مراکز قرار ملاقات بگذاریم. اگر موضوع کار ما میتواند برای دیگر مسؤولان این ارگانها نیز جالب توجه باشد میتوانیم با ایشان نیز قرار وقت ملاقات بگذاریم. برای نمونه اگر داستان فیلم ما به کارگران کشته شده درحین کار مربوط میشود بهتر است با مسؤول سیاستگذاری کار دیدار داشته باشیم. اگر یک گروه جوان هستیم میتوانیم با مسؤول سیاستگذاری جذب جوانان دیدار داشته باشیم؛ البته اگر چنین مسؤولانی در اعضای ارگان مد نظر ما وجود داشته باشند.
زمانی که به ما وقت ملاقات داده شد، ابتدا باید ترس را کنار بگذاریم، چرا که جریان سادهتر از آن چیزی است که فکرش را میکنیم؛ البته در نظر داشته باشید که گاهی اوقات با بیتفاوتی طرف مقابل روبهرو میشویم. قبل از اینکه شروع به معرفی خود کنیم باید از پیش درباره شخص و یا اشخاصی که در مقابل خود داریم مطالعه کرده باشیم. اگر قصد داریم فیلم کوتاهی درباره یک مرکز اجتماعات محلی که از قضا اشغال شده است بسازیم و مسؤولی که با او قرار است دیدار کنیم از لحاظ سیاسی جزو حزب مخالف است، مسلماً داستان فیلم ما برایش اصلاً جالب نخواهد بود. مشکل بزرگ شناختن جهتگیری سیاسی مسؤولان است. شاید به نظر این بحث چاپلوسانه به نظر برسد اما مطمئناً دانستن این مطالب میتوانند کمک کنند تا ازطرفی از انجام اقدامات بیهوده بپرهیزیم و همچنین وقت و انرژی خود را بیهوده هدر ندهیم؛ از سوی دیگر چهرهای قاطع از خود و از پرژه خود نشان دهیم. برای خیلیها به هیچوجه خوشآیند نیست که پروژهشان توسط ارگانهایی که عقایدی خلاف ارزشهای آنها را دارند، مورد حمایت قرار گیرند.
حال باید در وقت ملاقات تعیین شده حاضر شویم و با خود به غیر از درخواست کمک هزینه مالی، دو رکن اساسی که هزاران بار تکرارشان کردهایم را نیز همراه داشته باشیم: اولی اعتماد است و دومی جدیت. بهتر است تنهایی در قرار ملاقات حاضر نشویم، اگر حداقل دو نفر باشیم بهتر است، به این ترتیب از نیرو و انرژی بیشتری برخوردار خواهیم بود و حس نمیکنیم تحت محاصره قرار گرفتهایم (امکان این هم هست که مسئول فرهنگی شهرداری یا هر یک از اشخاص مد نظر ما نیز در این جلسه تنها نباشد و با گروهی از همکارانش در جلسه شرکت کند، به این ترتیب خود را در معذوریت حس نخواهیم کرد)؛ همچنین ریسک فراموش کردن مسائل مهمی که باید درباره آنها حرف بزنیم نیز پایین میآید. از قبل باید بین ما و شریکی که به همراه او به این قرار ملاقات میرویم، تعیین کرده باشیم که چه کسی چه چیزی میگوید. مادامی که یکی از ما صحبت میکند دیگری باید بهدقت گوش دهد تا در موارد لازم خیلی ظریف و دقیق و راحت وارد بحث شود: درست مثل فوتبالیستی که از گوشه زمین توپ را دفع میکند.
بعد از اولین ملاقات، هرچند ملاقات قابل قبول واقع شده باشد، ممکن است طرف مقابل ما زمان زیادی صرف کند تا با ما تماس بگیرد. نباید نا امید شویم و فکر کنیم که پروژه ما برایشان جالب نبوده، فقط احتمالا ما جزء وظایف مهم آن روزهای ایشان نبودهایم، برای همین به راحتی فراموش میکنند. شاید لازم باشد، با حفظ مقررات خودمان با ایشان تماس بگیریم.
زمانی میتوانیم بگوییم که دیدار ما با موفقیت همراه شده که مدرکی نوشته شده و رسمی در دست داشته باشیم. با سیاستهایی که در میان است خیلی وقتها پیش میآید که قول و قرارهایی داده میشود اما هیچیک سرانجامی ندارند: پیش میآید که به هزار و یک دلیل تعادل بین طرفین به سادگی تغییر میکند.
این روند در مقابل سازمانهای سینمایی خصوصی متفاوت است و شاید از خیلی جهات سادهتر نیز باشد. مادامی که هدف این سازمانها فعالیت، کشف استعدادها و کشف پروژههای سینمایی در محدوده جغرافیایی که در آن زندگی میکنند باشد، تقریبا همیشه از روش قانونمندی استفاده میکنند تا پیش قدم باشند. البته قانون هر استان با استان دیگر متفاوت است. برای نمونه، مناقصهایی وجود دارند که در آن اعلام میکنند چه نوع پروژههایی و به چه طرزی مورد حمایت قرار خواهند گرفت و واجدین شرایط باید از چه نوع امتیازهایی برخوردار باشند. این دستورالعملها را میتوانید از سایت اینترنتی آنها پیدا کنید. روشی که برای معرفی و تبلیغ پروژه خود پیش میگیریم همواره همانهایی است که قبلاً با برخورد با دیگر ارگانها نیز پیش گرفتهایم، هر چند در این مورد به جهت اینکه روشی استاندارد برای همه وجود دارد کار ناگزیر کمی سختتر به نظر میرسد، اما قطعاً داوران توانایی حضور دارند و به دقت به بررسی پروژهها میپردازند و درباره آنها نظر میدهند و پروژهای که بیشتر واجد شرایط است را انتخاب میکنند.
در برخورد با ارگانها، غیر از آنکه باید متمرکز درخواست کمک هزینه مالی باشیم، باید توجه داشته باشیم تا به طور کل مورد حمایت آنها نیز واقع شویم. منظور چیست؟ شهرداری، بخشداری و یا استانداری میتوانند با یک معرفینامه حمایتشان را از پروژه ما اعلام کنند . اگر این بازی را به خوبی انجام دهیم، آنها توانایی آن را دارند تا برای پیدا کردن کمک هزینههای مالی ما را به دیگر ارگانها معرفی کنند. اگر با معرفینامهای که برای نمونه شهرداری به ما داده است خود را به دیگر ارگانها معرفی کنیم، مسلماً آماده همکاری با ما خواهند بود. قوانین در این مورد نیز همانند موارد دیگر است: اگر کسی در پروژه ما سرمایهگذاری کند، حتی اگر فقط با اسمش ما را مورد حمایت قرار دهد، دیگران با خیال راحتتری ریسک همکاری و سرمایهگذاری با ما را خواهند پذیرفت.
میتوانیم این معرفینامه را از سازمانهای دیگر نیز دریافت کنیم، مثل دانشگاهها، سندیکاها (اگر پروژه ما همگام با موارد مد نظر ایشان باشد حتما حمایت خواهند کرد)، سفارتخانهها (برای مثال اگر فیلم ما مربوط به کشورهای مختلف میشود) و تمام چهرهها، مکانها و نهادهایی که میتوانند به موارد ذکر شده شباهت داشته باشند.
- موسسههای مالی
بانکها مقدار قابل توجهی وجه نقدی در اختیار دارند که میتوانند آنها را برای حمایت از زمینههای فرهنگی و یا در زمینه خدمات بلاعوض برای بهبود بخشیدن به شرایط منطقهای که به آن تعلق دارند مصرف کنند. خیلی از بانکها برای ایجاد شرایط مناسب در چنین زمینههایی رابطهای مناسبی نیز در اختیار دارند : مثل موسسههای مالی.
فعالیتهای فرهنگی یکی از انواع مختلف فعالیتهایی محسوب میشود که موسسههای مالی انجام میدهند. اما در وحله اول آنچه که در اختیار دارند را صرف حفظ ونگهداری بناهای تاریخی و آثار هنری میکنند، و در وحله دوم به موسسههای خیریهایی که در مضیقه مالی هستند کمک میرسانند. اما این بدان معنا نیست که برایشان پروژههایی همچون پروژههای ما قابل توجه نباشند، اما ایشان نیز طبق روال عادی باید حدس بزنند که آیا انجام دادن این کار برایشان سودی به همراه خواهد داشت یا خیر؛ و البته در این زمینه دغدغهشان بیشتر معرفی اسمشان است تا اینکه توقع بازگشت مالی داشته باشند. از طرفی آنها این مقدار مشخص وجه را باید به هر حال صرف فعالیتهای دیگر کنند. اگر بانک مدنظرمان فقط یک بانک منطقهای است و در دیگر نقاط کشور شعبهای ندارد، و اگر ما درخواست مالیمان را به آنها ارائه میدهیم اما قصد داریم فیلممان را در استانی دیگر بسازیم به این ترتیب همکاری با ما برایشان هیچ سودی نخواهد داشت. معمولاً موسسههای مالی برای خودشان سایت اینترنتی دارند که از سایت بانک مجزا است، و در آن درست مثل موسسههای خصوصی فیلمسازی میتوانیم تمام مراحل لازم برای شرکت در مناقصه شان را پیدا کنیم. این راه از لحاظ بروکراتیک مسیر پیچیدهای دارد و اغلب از شرکت کنندگان اساسنامه انجمنشان را درخواست میکنند، و غیر از آن اسامی و تعداد تمام افرادی که در انجمنها ثبت شدهاند را نیز میخواهند، به علاوه آخرین گردش مالی انجمن، توضیحات کامل و ریز، درباره پروژه و اهدافش، تاریخ شروع و پایان کار و آیا اکران عمومی برای آن در نظر گرفته شده است یا خیر، و شمار اقشار مختلفی که فیلم برای آنها ساخته میشود را خواستارند. غیر از اینها قوانین به شدت سختی نسبت به تاریخ پایان پروژه وجود دارد . فرستادن مدارک واطلاعات خواسته شده به طور کامل شرط است ، و اگر حتی یکی از قوانین را زیر پا بگذاریم از ادامه شرکت در مناقصه باز خواهیم ماند. بنابراین باید تمام دقت و توجه خود را نسبت به آنچه که از ما خواستهاند را به خرج دهیم، هیچکس در این زمینه رئوف نیست و کوتاه نمیآیند، بنابراین بهتر است تمام اطلاعات و لوازم لازم و خواسته شده را چند روز قبل از تاریخ انقضا آماده کنیم. خیلی از موسسهها از سیسیتمهای دیجیتالی در این زمینه بهرمیگیرند و بنابراین ما نمیتوانیم هیچ سوالی درباره صحت قدمهایی که در طی تکمیل مدارک بر میداریم از آنها بپرسیم چراکه هیچ پاسخی دریافت نخواهیم کرد.
موسسههای مالی فقط بخشی از پروژه ما را تحت پوشش قرار میدهند(نهایتاً ۵۰% از بودجه مد نظرما) و تقریباً همیشه سوال میکنند و میخواهند بدانند باقی مخارج توسط چه افراد یا موسسههایی تامین میشود، بنابراین به شما پیشنهاد میکنم از قبل با دیگر حامیان پروژه به نتیجه رسیده باشید و از حضور آنها مطمئن باشید و نهایتاً این گام آخرتان باشد.
آخرین مطلب دراین زمینه: موسسههای مالی همچون شهرداری، استانداری و بخشداری موسسههایی نیستند که تمایل به انجام فعالیت سینمایی داشته باشند، بنابراین وظیفه ما این است که بدانیم چطور خود را با خواستههای آنها همگام کنیم؛ می توانیم آنقدر از لحاظ بروکراتیک اصرار به همکاری کنیم تا جایی که از ما و پروژه ما شکایت کنند و یا به ایشان اهمیت حمایت کردن از یک پروژه سینمایی، هرچند کوچک را بفهمانیم.