دفتر تبریز با برگزاری پاتوق فیلم کوتاه، کارگاه عکاسی و تور عکاسی هفته پرکاری را پشت سر گذاشت.
به گزارش روابط عمومی انجمن سینمای جوانان ایران ، دفتر تبریز هفته گذشته شنبه را با برگزاری پاتوق فیلم کوتاه شروع کرد. این برنامه به پخش و نقد انیمیشن کوتاه “Ruka” ساخته «یرژی ترنکا» محصول سال ۱۹۶۵ کشور چکسلواکی سابق اختصاص داشت.
در ابتدای نشست و پیش از پخش فیلم، رشید قربانی مجری و مدرس جلسه به معرفی یرژی ترنکا و زمینه کاری وی پرداخت.
شهرت انیمیشن چکسلواکی بیشتر به خاطر فیلمهای عروسکیاش (تکنیک استاپموشن) است. این مهارت و موفقیت در ساخت انیمیشن عروسکی، به سابقه طولانی این کشور در تئاترهای عروسکی برمیگردد. نمایشهای عروسکی از دوره باروک (سده ۱۷ میلادی) در این کشور متداول بوده و همواره بخشی از سرگرمیهای مردم محسوب میشده است. اما سابقه ساخت فیلمهای انیمیشن در کشور چکسلواکی به دهه ۱۹۳۰ برمیگردد. در بین تعداد فراوان فیلمسازان چکسلواکی که به ساخت فیلمهای استاپموشن در دوران حکومت سوسیالیستی این کشور مشغول بودند، یرژی ترنکا نامی شناختهشدهتر در کتب نقد و تاریخ سینما به حساب میآید.
او در یازده سالگی دستیار جوسف اسکوپا شد و از او نحوه ساخت عروسک های چوبی را آموخت. در سال ۱۹۳۶ تئاتر عروسکی خود را در شهر پلزن تاسیس کرد. پس از مدتی با گروهش به پراگ رفت اما با شروع جنگ جهانی دوم مجبور به تعطیل کردن تئاتر خود شد. در خلال جنگ به تصویرسازی کتابهای کودکان و طراحی صحنه و لباس برای تئاتر مشغول شد. پس از پایان جنگ، برای ساخت انیمیشن به استودیو Bratri v Triku پیوست و نخستین فیلم خود را با عنوان Grandpa Planted A Beet در سال ۱۹۴۵ ساخت. در نیمه دوم دهه ۱۹۴۰وی بیشتر فعالیت سینماییاش را معطوف به ساخت انیمیشنهای (کارتون) کوتاه کرد. اما در دهه ۱۹۵۰ به شیوه استاپموشن روی آورد و به تولید فیلمهای بلند سینمایی با محوریت اساطیر و فولکلور چک دست زد که از مهمترین آنها میتوان فیلم Old Czech Legends محصول سال ۱۹۵۳ را برشمرد. اما شهرت جهانی ترنکا با فیلمهایی که در سالهای پایانی حیاتش ساخت به دست آمد. این دوره سالهای نیمه اول دهه ۱۹۶۰ را شامل میشود. از ویژگیهای اصلی آثار ترنکا در این دوره داستانهایی مینیمال با مضامین جهان شمول، کاراکترهای کمتعداد و پیرنگی نحیف ولی با تأکید بر جزئیات است.
قربانی پس از پخش فیلم و در بخش دوم جلسه افزود:
Ruka (معادل واژه دست در زبان چکی) آخرین ساخته یرژی ترنکا است. داستان فیلم درباره عروسک کوچکی است که در اتاق کوچکش به سفالگری مشغول است. دستی غول پیکر (در قیاس با ابعاد کوچک عروسک و اتاقش) به خانه او میآید و از او میخواهد که به جای سفالگری و ساخت گلدان ، تندیسی از وی بسازد. عروسک خواسته وی را نمیپذیرد. سرانجام پس از اینکه دست موفق نمیشود با تطمیع عروسک به وسیله پول وی را راضی به این کار کند، به خشونت روی میآورد و وی را وادار به ساخت تندیس میکند. عروسک پس از ساخت تندیس فرار میکند اما در کشمکش فرار از چنگ دست، میمیرد.
همان طور که از خلاصه داستان فیلم بر میآید فیلم اعتراضی به زندگی هنرمند در سیستمهای حکومتی بسته و اجبار هنرمند برای هنری سفارشی مطابق با معیارهای حکومت بسته است. Ruka در دوران خود به بیانهای تند علیه حکومت کمونیستی تکحزبی آن دروه چکسلواکی با زبان تمثیلی تبدیل شد. از این رو فیلم به محاق توقیف رفت و مدتی پس از مرگ ترنکا فیلم از توقیف خارج شد.
به لحاظ ساختاری فیلم نمونه دقیقی از الگوی دو کاراکتر در یک موقعیت است. روایت فاقد بکاستوری و دیالوگ است و تنها با کنش محض پیش میرود که این امر باعث تقویت جنبههای جهان شمول مضامون فیلم می شود. حتی عنوانبندی فیلم نیز در این راستا طرحی شده و نام فیلم به چندین زبان در ابتدا ظاهر میشود. شیوه گسترش روایت ریشه در ساختار روایی ارسطویی دارد؛ هرچند شیوه اجرایی استاپموشن نیز ضرورتهای خاص خود را بر روایت افزوده است. روایت از ساخت زمان-مکان به شکل رایج و تقویمی میگریزد اما این سخن به این معنا نیست که فیلم فاقد زمان-مکان است بلکه دارای یک زمان-مکان درونی و مختص به خود است که کیفیت این مکان (زمان کمتر دخیل است) بر چگونگی پیشرفت پیرنگ تاثیر میگذارد. از همان ابتدا بر کوچک بودن اتاق عروسک در محاصره فضای خلاءمانند رنگینی تاکید میشود. برخلاف بیشتر استاپموشنها که همه عناصر موجود در فیلم بر مقیاس اندازه عروسکها تنظیم میشود، در اینجا از ابتدا بر کوچکی ابعاد عروسک و خانهاش ( که به جعبه خیمهشببازی میماند) تأکید میشود. این شکل طراحی مکان روایت نشانگر موقعیت سست و شکننده عروسک در برابر دست است که به شکل تصویری بر رابطه قدرت و هنرمند در جوامع بسته صحه میگذارد. البته ترنکا نگاهی یک جانبه و شبه رومانتیک به مسئله ندارد و تناقضات زیستی عروسک (به مثابه هنرمندی که ارتباطش با جهان پیرامون قطع شده) را با عناصر گل و گلدان نمایش میدهد. عروسک رویای گلهای رنگارنگ در سر دارد و به شیوهای سنتی تنها گلدان سفالین میسازد ( در فیلم تأکید و قیاس زیادی بین چرخ سفالگری هندلی عروسک در برابر ابزار ارتباطی مدرن دست همچون تلفن و تلویزیون میشود) اما یگانه گیاهش (که از او همواره در برابر دست محافظت میکند. هرچند به نظر نمیآید که دست قصد آسیب رساندن به گیاه را داشته باشد) بی بار و ثمر است و تنها بعد از مرگ عروسک و تخریب دیوار اتاق به وسیله دست به گل مینشیند. اتمسفر نیمه انتزاعی و عدم وجود بکاستوری داستانی دقیق باعث میشود که اثر در نهایتا ویژگی تفسیرپذیری بالایی به خود بگیرد. اصولا بیشتر آثار اعتراضی که در جوامع بسته با مسئله ممیزی مواجهاند، دارای این خصلت هستند.
جلسات پخش و نقد فیلم کوتاه در قالب پاتوق فیلم کوتاه انجمن سینمای جوان دفتر تبریز، شنبهها ساعت ۱۸ در سالن سینما تک مجتمع سینمایی تبریز برگزار میشود.
تور عکاسی
روز یکشنبه ۳۰ اردیبهشت گروه عکاسی دفتر تبریز با برگزاری تور عکاسی طبیعت و ماکروگرافی به روستای لیقوان و اسپراخون با حضور در باغی شخصی به عکاسی از گلهای لاله پرداختند.
کارگاه عکاسی
روز سهشنبه اول خرداد دفتر تبریز اولین جلسه از سری کارگاه های آموزشی عکاسی مفهومی را با حضور علی شیخالاسلامی همزمان با نشست عکاسی هفتگی در محل سینما تک مجتمع سینمایی ۲۲ بهمن برگزار کرد.
این جلسه تشریحی با موضوع مفهومگرایی و داستانپردازی در تصویر، نحوهی ارائه خاص و تاثیرگذار آن به بیننده شروع و در نهایت با تشریح پروسهی اولیه عکاسی از مفهوم و حس درونی عکسها و دلایل ثبت یک اثر خاتمه یافت.
هدف اصلی از این ورکشاپ تشویق عکاسان بهویژه طرفداران مفهومگرایی به تزریق حس، مفهوم و روحیات اصلی خود به عکسهای ثبت شده توسط خودشان است. هر تصویر روایتی است مستند و هر ژانرعکاسی میتواند آنرا با خود داشته باشد که عکس تنها بار بیهودهی تکنیک و مسائل خسته کنندهی مبانی خود را به دوش نکشد.
هرمستندی، چه طبیعت، چه انسان و چه جامعه دارای وجه مشترکی هستند که این روزها بیشتر عکاسان از ثبت آن درعکسهایشان عاجزند و آن چیزی نیست جز روایت داستان و حس و دلیل اصلی ارائهی تصویر. تصاویر فاقدِ بیانِ عواطف درونی و حسهای شخصی و اجتماعی، چیزی جز پیکسلهای هدر داده شدهی یک دوربین نیستند.
عکس سندی است ابدی و هنر روایت پستی بلندیهای روحی ماست .. نه تصاویر More like خورده در شبکههای اجتماعی.